Công xưởng ngay trong trường nghề

Đây là mô hình đang được nhiều trường nghề tại Quảng Tây (Trung Quốc) thực hiện trong nỗ lực đổi mới mô hình kết nối giữa doanh nghiệp và nhà trường trong hoạt động.

Sinh viên đứng dây chuyền làm răng giả

Khuôn viên Học viện Kỹ thuật giao thông Quảng Tây có một trung tâm thực hành sản xuất răng giả số hóa do nhà trường và doanh nghiệp cùng xây dựng. Sinh viên là lực lượng lao động chính ở đây và họ bắt đầu ngay từ năm 1 vừa học vừa làm. 

Trung tâm này được Sở Nhân lực - An sinh xã hội Quảng Tây đánh giá là một trong những điển hình "xây nhà máy vào trong trường".

Cô Trương Lỗi, phó hiệu trưởng, thông tin mô hình này được xây dựng từ năm 2022 khi trường mở ngành sản xuất răng giả. Dây chuyền này được hợp tác với doanh nghiệp và gần như hoàn toàn số hóa để đưa vào giảng dạy tại trường. 

Thiết bị do doanh nghiệp đầu tư với tổng giá trị khoảng 6 triệu tệ (khoảng 22 tỉ đồng) gồm hệ thống in 3D, máy phay tự động, buồng nung sứ, thiết bị xử lý vật liệu và các phần mềm thiết kế nha khoa chuyên dụng.

Trung tâm được chia thành các phòng chức năng như răng tháo lắp, răng cố định, phòng liên quan đến implant, trung tâm số hóa và phòng thiết kế máy tính. Doanh nghiệp bố trí kỹ sư thường trực tại trường để hỗ trợ giảng viên và sinh viên, đồng thời giám sát quy trình kỹ thuật theo tiêu chuẩn công nghiệp.

Sinh viên thực hành trọn vẹn quy trình tạo ra một sản phẩm răng giả. Bắt đầu bằng thiết kế trên phần mềm CAD/CAM, sau đó chuyển dữ liệu sang máy in 3D hoặc máy phay rồi xử lý vật liệu, mài và điều chỉnh hình dáng, đắp - nung sứ đến công đoạn đánh bóng hoàn thiện cuối cùng.

Theo cô hiệu phó, các bài học được triển khai song song với dây chuyền để sinh viên nắm kỹ thao tác từ đọc thiết kế, vận hành máy in 3D, quy trình mài chỉnh vật liệu, kỹ thuật đắp sứ đến các yêu cầu kiểm định chất lượng. Tất cả sản phẩm thực hành đều phải qua bước kiểm tra của kỹ sư doanh nghiệp trước khi được cung cấp ra thị trường.

"Sinh viên được tham gia sản xuất đơn hàng cho doanh nghiệp ngay từ năm nhất. Đến khi tốt nghiệp, các bạn đã có khá nhiều kinh nghiệm và kỹ năng. Như những sinh viên đầu tiên tốt nghiệp năm 2025 đã được ký hợp đồng làm việc tại các cơ sở sản xuất răng giả ở Quảng Tây, Quảng Đông và Thượng Hải", cô Trương Lỗi nói.

Nhà trường chủ động kết nối

Tại Trường cao đẳng Kinh tế - Thương mại Quảng Tây, một hệ thống phòng livestream quy mô lớn được bố trí để sinh viên phát trực tiếp bán hàng. Trên các kệ trưng bày là những sản phẩm thật của doanh nghiệp đối tác. Bên trong studio, nhóm sinh viên dẫn livestream, quay nội dung ngắn và bán hàng.

Ông Lin Zhen, phó hiệu trưởng, cho biết doanh nghiệp cung cấp sản phẩm, dữ liệu thị trường và hướng dẫn vận hành. Sinh viên đảm nhiệm xây dựng tài khoản, đưa sản phẩm lên sàn, tối ưu hình ảnh, quay và dựng video, dẫn livestream và cả hỗ trợ logistics. Hiện trường có 13 phòng livestream và 13 cửa hàng TikTok với hơn 200 sinh viên tham gia thực tập.

Theo ông Lin Zhen, việc kết nối với doanh nghiệp không khó nếu nhà trường chủ động xây dựng được một mô hình rõ ràng và hiệu quả. Chẳng hạn với mô hình livestream bán hàng, chính nhà trường thiết kế ý tưởng cụ thể làm thế nào trước khi tìm đến doanh nghiệp phù hợp để hợp tác.

Từ mô hình đã xây dựng, trường sẽ lựa chọn những doanh nghiệp có sản phẩm phù hợp giới thiệu trên livestream. Tiếp đến là quá trình thương thảo việc hợp tác, đầu tư thiết bị như máy quay, đèn, phòng thu và những máy móc hỗ trợ khác. 

"Nếu một doanh nghiệp thì gánh nặng chi phí sẽ lớn nhưng khi có nhiều doanh nghiệp cùng tham gia, chi phí được chia ra và mọi bên đều dễ triển khai hơn", ông Lin Zhen nói.

Đổi lại, trường cam kết đào tạo sinh viên, hướng dẫn kỹ năng vận hành và tổ chức các buổi livestream bán hàng mang lại doanh số thật cho doanh nghiệp. Từ nguồn thu ấy, các doanh nghiệp trích lại một phần lợi nhuận chia cho sinh viên tham gia. Đồng thời sẽ phối hợp với trường tặng thêm các suất học bổng cho bạn nào muốn học sâu về livestream và thương mại điện tử.

"Vai trò quan trọng nhất của nhà trường là xây dựng mô hình và quản trị nó vận hành trơn tru, từ điều phối sinh viên, quản lý phòng ốc đến đảm bảo chất lượng nội dung. Khi mô hình được thiết kế tốt, việc hợp tác sẽ thuận lợi và các bên đều đạt được lợi ích", ông Lin Zhen chia sẻ.

Trong khi đó, ông Zeng Junzhe, lãnh đạo Trường cao đẳng Khoa học - Công nghệ và Kinh doanh Quảng Tây, nói trong một số ngành kỹ thuật trường và nhóm doanh nghiệp cùng xây dựng các phòng thực hành chung. Doanh nghiệp chịu trách nhiệm cung cấp máy móc còn nhà trường đảm nhận đào tạo và vận hành.

Nhiều doanh nghiệp cũng trực tiếp mang thiết bị, dây chuyền mẫu vào trường để sinh viên thực hành ngay với công nghệ đang được sử dụng tại các khu công nghiệp. "Nhà trường không thể tự mình theo kịp tốc độ thay đổi của công nghệ nên cách hiệu quả nhất là hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp đang vận hành thực tế", ông này nói.