Anh Hà (34 tuổi) "không tin vào sự thật" khi bác sĩ thông báo suy thận mạn tính giai đoạn cuối, phải lọc máu chạy thận suốt đời hoặc ghép thận, không còn cơ hội điều trị đảo ngược.
"Tôi cảm thấy mọi thứ như sụp đổ", anh Hà chia sẻ trên VnExpress về cảm xúc khi nhận kết quả chẩn đoán, cách đây một năm.
Trước đó, anh vốn khỏe mạnh, tuổi còn trẻ, kinh tế không dư dả nên chưa từng kiểm tra sức khỏe định kỳ. Khi dịch Covid-19 bùng phát năm 2021, anh đi tiêm vaccine và từng phát hiện tăng huyết áp. Anh không điều trị tình trạng này vì "thấy bản thân vẫn khỏe, tưởng không có gì nguy hiểm". Khi vào viện khám vì chóng mặt, mờ mắt, phù người, bác sĩ chẩn đoán suy thận đã ở giai đoạn cuối, tăng huyết áp gây biến chứng võng mạc.
Sau đợt lọc máu chạy thận cấp cứu, anh phải duy trì định kỳ một tuần ba lần, tốn vài triệu đồng mỗi tháng sau khi trừ bảo hiểm y tế. Nếu không có quả thận hiến từ người thân hoặc từ người hiến chết não để ghép, anh phải vào ra bệnh viện chạy thận suốt đời, bất kể lễ Tết.
Bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối phải lọc máu đến suốt đời để duy trì sự sống
Anh Hà cho biết, anh mới được lên chức bố nhưng giờ đây áp lực kinh tế đổ dồn đôi vai người vợ vừa bận bịu chăm con nhỏ, vừa bán rau ở chợ. May mắn, vợ luôn sát cánh động viên, giúp anh dần thoát khỏi các suy nghĩ tiêu cực, học cách sống chung với bệnh.
Tại Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai có khoảng 160-180 bệnh nhân thận đang điều trị nội trú. Trung bình mỗi ngày, nơi đây tiếp nhận 30-40 bệnh nhân mới. Đáng chú ý, trong số những bệnh nhân nhập viện ngày càng có nhiều người dưới 30 tuổi, độ tuổi đang là lao động chính trong gia đình.
“Đa số bệnh nhân đến với chúng tôi trong hoàn cảnh quá muộn, mọi thứ gần như khó có thể đảo ngược. Nếu phát hiện ở giai đoạn sớm, chúng ta có thể làm chậm tiến triển của bệnh thận”, Giám đốc Trung tâm TS.BS Nghiêm Trung Dũng cho biết.
Bệnh thận thường diễn biến rất âm thầm, giai đoạn đầu thường không có triệu chứng. Ở Trung tâm Thận tiết liệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai, có nhiều người chỉ phát hiện bệnh sau khi khám sức khỏe tại cơ quan hoặc làm hồ sơ đi du học.
Suy thận ngày càng trẻ hóa, nhiều bệnh nhân chưa đến 30 tuổi
Theo TS.BS Nghiêm Trung Dũng, xu hướng trẻ hóa người bị suy thận liên quan đến nhiều vấn đề, trong đó ngoài nguyên nhân do viêm cầu thận thì thói quen ăn uống, sinh hoạt không điều độ của người trẻ cũng là yếu tố nguy cơ thúc đẩy các bệnh lý chuyển hóa sớm gây ra nhiều bệnh lý trong đó có bệnh thận mạn.
“Người trẻ bây giờ sử dụng quá nhiều đồ uống không rõ nguồn gốc, ăn nhiều đồ ăn tiện lợi như mì gói với hàm lượng muối cao cộng thêm thói quen sinh hoạt không điều độ, không đúng theo nhịp sinh học. Ngủ quá muộn, lười vận động dẫn đến béo phì. Đây là những yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh lý, trong đó có bệnh thận”, TS.BS Nghiêm Trung Dũng nhấn mạnh.
Không chỉ bệnh thận mà nhiều bệnh khác, cách duy nhất để phát hiện sớm là khám sức khoẻ định kỳ, tuy nhiên nhiều người dân chưa có thói quen này, thậm chí lười và ngại đến các cơ sở y tế kiểm tra sức khỏe.
Bệnh thận mạn, khi phát hiện giai đoạn sớm đem lại nhiều lợi ích: Giúp kéo dài thời gian điều trị bảo tồn với chi phí điều trị thấp, hiệu quả, thời gian tái khám thưa… Nhưng khi phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, kéo theo chi phí điều trị lớn, thời gian điều trị bảo tồn rút ngắn lại, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Phát hiện bệnh thận ở giai đoạn cuối chỉ có 3 lựa chọn đó là chạy thận nhân tạo chu kỳ, lọc máu màng bụng và ghép thận. Dù là lựa chọn nào thì gánh nặng của bệnh tật cũng sẽ theo người bệnh và gia đình suốt cuộc đời còn lại.
