Vừa được công bố vào ngày 9/7 tại Hội nghị Sinh học Thực nghiệm ở Bỉ, các nhà nghiên cứu đã khám phá ra một cơ chế sinh học đáng kinh ngạc, giải đáp bí ẩn tồn tại từ lâu là làm thế nào loài trăn có thể nuốt chửng và tiêu hóa hoàn toàn con mồi, thậm chí là cả bộ xương cứng nhất? Câu trả lời nằm ở một loại tế bào "bí mật" chưa từng được biết đến.
Khả năng nuốt trọn con mồi lớn như hươu hay cá sấu của loài trăn đã là huyền thoại. Nhưng một câu hỏi hóc búa luôn khiến các nhà khoa học đau đầu. Xương là nguồn canxi dồi dào, nhưng nếu hấp thụ quá nhanh và quá nhiều, nó sẽ gây ra tình trạng tăng canxi huyết (hypercalcemia), có thể dẫn đến suy thận và tử vong. Vậy làm thế nào loài trăn có thể "xơi" cả bộ xương mà vẫn an toàn?
Bí ẩn về việc loài trăn có thể tiêu hóa cả một con mồi lớn đã hé lộ.
Để tìm câu trả lời, nhóm nghiên cứu do giáo sư Jehan-Hervé Lignot dẫn đầu đã tiến hành một thí nghiệm công phu. Họ cho trăn ăn các chế độ khác nhau như chuột nguyên con, chuột không xương, và chuột không xương nhưng được bổ sung canxi.
Khi phân tích tế bào ruột của những con trăn dưới kính hiển vi điện tử, một phát hiện đột phá đã xuất hiện. Các nhà khoa học đã tìm thấy một loại tế bào hoàn toàn mới, khác biệt với mọi tế bào ruột từng được ghi nhận ở động vật có xương sống.
Những tế bào chuyên biệt này có hình dạng hẹp, sở hữu một "hốc" nhỏ bên trong. Khi con trăn ăn con mồi có xương, những hốc này bắt đầu hoạt động như một nhà máy siêu nhỏ, tạo ra các "khối cầu" chứa đầy canxi, phốt pho và sắt. Chính những khối cầu này đã thực hiện nhiệm vụ phân hủy toàn bộ bộ xương một cách từ từ và an toàn, cho phép con trăn hấp thụ dưỡng chất mà không bị ngộ độc. Ở những con trăn ăn con mồi không xương, các tế bào này hoàn toàn không hoạt động.
Điều đáng kinh ngạc hơn nữa là "vũ khí bí mật" này không chỉ là của riêng loài trăn Miến Điện. Kể từ phát hiện ban đầu, nhóm nghiên cứu đã tìm thấy loại tế bào tương tự ở các loài trăn Nam Mỹ và thậm chí ở cả quái vật Gila, một loài thằn lằn có nọc độc.
Phát hiện này không chỉ giải mã một bí ẩn của loài trăn mà còn mở ra một chân trời hoàn toàn mới về cách các loài động vật điều hòa khoáng chất. Giáo sư Lignot tin rằng cơ chế này có thể tồn tại ở nhiều loài ăn xương khác, từ cá mập, động vật có vú dưới biển cho đến các loài chim săn mồi như kền kền. Đây là một lời kêu gọi hấp dẫn cho các nhà khoa học trên toàn thế giới tiếp tục tìm kiếm "nhà máy tiêu hóa xương" này trong khắp vương quốc động vật.
