Bảo tàng và Phòng trưng bày Bắc Pilsen (MGSP) tại Mariánská Týnice, Séc đã công bố phát hiện này vào ngày 3 tháng 9. Bảo tàng nằm ở Vùng Pilsen thuộc phía tây Bohemia, một khu vực nổi tiếng với những thị trấn và lâu đài đẹp như trong truyện cổ tích. Trong thời kỳ đồ sắt, người Celt đã sinh sống ở khu vực này, và những vật cổ này có niên đại từ thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ thứ 1 trước Công nguyên.
Các quan chức cho biết trong một thông cáo báo chí rằng kho báu này bao gồm hàng trăm đồng tiền vàng và bạc, rất nhiều trang sức cùng với một bức tượng ngựa nhỏ và móc cài bằng đồng. Theo bảo tàng, các nhà khảo cổ đã khai quật được kho báu này tại một “vùng bí mật" ở phía bắc Pilsen.
Địa điểm chính xác của di tích được giữ kín nhằm tránh nạn đào trộm bất hợp pháp – điều thường diễn ra tại các nơi khảo cổ có giá trị cao. Jan Mařík, giám đốc Viện Khảo cổ học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Séc tại Praha, cho biết mục đích chính của cuộc khai quật là "bảo tồn những di vật khảo cổ có thể di chuyển được khỏi tay những kẻ săn lùng kho báu bất hợp pháp.".
Đồng tiền có niên đại hàng thế kỉ. Nguồn: MGSP
Qua nhiều mùa khai quật, các nhà nghiên cứu đã thu thập được hơn 500 đồng xu vàng bạc, cùng với nhiều mảnh đồ kim loại khác bao gồm các loại khóa đồng, ghim, vòng tay, mặt dây chuyền, thậm chí cả tượng ngựa nhỏ. Điểm đặc biệt: nhiều đồng xu dường như đến từ các “xưởng đúc tiền” chưa từng được biết trước đây, điều này có thể làm thay đổi cách hiểu hiện tại về hệ thống phát hành tiền tệ Celtic ở Bohemia.
Từ kiểu chủng loại và niên đại của đồng tiền, các chuyên gia xác định vật phẩm này không giống như đến từ một khu định cư cố định mà có thể là ‘’một chợ mùa vụ’’ hoặc “hội chợ giao thương”, nơi người dân Celt gặp gỡ để trao đổi – và rất có thể mất lại nhiều đồng tiền nhỏ trong quá trình buôn bán. Việc các đồng xu được tìm thấy rải rác, thay vì chôn cất quy mô lớn càng làm tăng sức thuyết phục cho giả thuyết này.
Những mảnh vàng mang theo lịch sử của xã hội người Celt. Nguồn: MGSP
Không chỉ có tiền, kho báu còn bao gồm các món trang sức và chi tiết kim loại tinh xảo, cho thấy kỹ thuật chế tác cao cấp của người Celt tại khu vực này. Giáo sư Jan Mařík nhấn mạnh rằng mục tiêu khai quật là không chỉ để cứu lấy các cổ vật mà còn để nghiên cứu sâu về mô hình sinh hoạt, thương mại và cấu trúc xã hội của người Celt.
MGSP đã trưng bày một phần hiện vật cho công chúng, nhưng Giám đốc bảo tàng Pavel Kodera cho biết: những món độc đáo nhất vẫn đang được cất giữ cẩn thận. “Chỉ sau khi toàn bộ nghiên cứu hoàn tất, chúng tôi mới công bố trọn vẹn,” ông nói. Bảo tàng đang cân nhắc xây dựng một triển lãm thường trực để giới thiệu sâu hơn về đời sống Celtic ở khu vực Pilsen, từ kinh tế, thương mại đến nghệ thuật kim loại.
Khám phá này càng có ý nghĩa khi không lâu trước đây, tại vùng Bohemia phía đông (gần Hradec Králové), các nhà khai quật cũng tìm thấy một khu định cư của người Celt khoảng 2.200 năm tuổi, với nền nhà, lò sản xuất gốm, thậm chí là địa điểm tôn giáo cùng hàng ngàn hiện vật như tiền vàng, bạc, hổ phách và đồ trang sức. Di tích này được cho là nằm trên “Con đường Hổ Phách”, tuyến thương mại quan trọng nối Bắc Âu và Nam Âu thời cổ đại.
Những đồng tiền nằm rải rác ở một khu vực mà trước đây có người Celt định cư. Nguồn: MGSP
Với việc phân loại kỹ lưỡng các đồng xu, xác định nơi sản xuất tiền tệ, phát hiện tại MGSP sẽ giúp các nhà khảo cổ, sử học hiểu rõ hơn về cách người Celt tổ chức kinh tế, thương mại và sử dụng tiền tệ. Nó cũng mở ra tầm nhìn mới: người Celt tại Bohemia không chỉ là chiến binh hoặc nông dân, mà họ còn tham gia mạng lưới giao thương rộng lớn, có kỹ thuật đúc tiền tiên tiến và kết nối với các trung tâm kinh tế lớn của châu Âu cổ đại.
Nguồn: New York Post
Lại Hạnh
