Hiếm có vụ án trục lợi bảo hiểm nào ở Việt Nam khiến dư luận lạnh sống lưng như vụ Tạ Minh Châu – cựu cán bộ Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ – kiếm tiền bằng cách đục vỡ, nứt xương của khách hàng mua bảo hiểm nhân thọ rồi tạo hiện trường giả tai nạn để lấy tiền bảo hiểm. Bằng cách này, đường dây của Châu chiếm đoạt hơn 6 tỷ đồng từ nhiều công ty như Manulife, AIA, Dai-ichi Life, FWD, Sun Life, Chubb Life.
Nạn nhân bị đục gãy xương cũng là đồng phạm lừa đảo. Vụ án này phơi bày một mặt tối đáng sợ của xã hội: Vì đồng tiền, người ta có thể độc ác đến mức tự tra tấn, làm hại mình.
Kẻ cầm búa Tạ Minh Châu khiến dư luận căm phẫn, nhưng tôi cho rằng đáng sợ hơn là những người sẵn sàng đưa tay chân mình ra và bảo “đập đi”. Họ tự nguyện để xương mình bị đập vỡ, tự nguyện chịu đau đớn, miễn là được nhận tiền bảo hiểm.
Tạ Minh Châu tại cơ quan công an.
Mảnh xương vỡ bị gắn lệch, một cú đục sai có thể gây tàn tật suốt đời; một liều thuốc mê sai chuẩn có thể gây sốc phản vệ; nhưng họ đánh cược sức khỏe và cả cuộc sống – thứ vô giá – để đổi lấy số tiền có thể là vài chục triệu đồng. Đó không chỉ là liều lĩnh, mà là sự tự hủy hoại đầy ngu xuẩn.
Con người yêu bản thân mình nhất. Bản năng sinh tồn khiến chúng ta, ngay từ khi còn là đứa trẻ, đã luôn né tránh đau đớn, bằng mọi giá duy trì sự an toàn của chính mình. Thế nhưng vụ án tự đục vỡ xương để trục lợi bảo hiểm này lại phơi bày một hiện tượng dị thường: Có những người sẵn sàng chống lại bản năng tự vệ để đổi nỗi đau và thương tích lấy tiền, chủ động tự gây nguy hiểm cho bản thân. Lòng tham đã chiến thắng bản năng sinh tồn.
Nếu vì vài chục triệu đồng mà người ta sẵn sàng tự đập vỡ xương, liệu vì vài trăm triệu đồng, họ có sẵn sàng chặt đứt tay và vì vài tỷ, họ có dám dàn dựng cái chết?
Khi chính bản thân còn không đáng trân trọng, thì đồng loại có nghĩa lý gì? Với chính cơ thể mình, họ còn đối xử tàn nhẫn như vậy, thì họ sẽ đối xử ra sao với người khác khi có cơ hội kiếm lợi? Kẻ có thể cho phép đục gãy xương của chính mình để kiếm tiền bất chính hẳn sẽ không ngần ngại đâm chém, đầu độc hay lừa dối người khác.
Một số tổn thương xương được Tạ Minh Châu tạo ra nhằm trục lợi bảo hiểm nhân thọ
Đó là quy luật đơn giản: Ai coi nhẹ bản thân, tất yếu coi nhẹ người khác; ai vì tiền mà sẵn sàng hy sinh sức khỏe của chính mình thì lại càng sẵn sàng hy sinh đồng loại. Đó mới là khía cạnh đáng sợ nhất của vụ án này. Nó không chỉ cho thấy sự tha hóa đạo đức, phơi bày sự xói mòn nhân tính.
Đừng nghĩ rằng đây chỉ là một vụ lừa bảo hiểm hay hình thức gian lận kinh tế. Nhìn sâu hơn, đây là biểu hiện cực đoan của quá trình tha hóa đáng kinh hãi: Con người biến bản thân thành vật phẩm giao dịch. Ngày hôm nay, họ tự đập xương vì bảo hiểm; ngày mai họ có thể làm những đều kinh khủng hơn, kể cả giết người.
Không phải ngẫu nhiên mà nhiều tội phạm nguy hiểm bắt đầu từ những hành vi xâm phạm chính cơ thể hoặc nhân phẩm của mình. Một khi đã quen với việc coi cơ thể là công cụ, họ sẽ coi mọi thứ – kể cả luật pháp, đạo đức, sinh mạng người khác – đều chỉ là vật cản để vượt qua.
Sau vụ việc, nhiều người đặt câu hỏi: Hệ thống bảo hiểm có kẽ hở gì mà dễ bị qua mặt như vậy? Nhưng có lẽ câu hỏi đáng tìm đáp án hơn là: Vì sao con người có thể vì tiền mà tự gây thương tích cho chính mình? Lỗ hổng bảo hiểm có thể khắc phục bằng việc siết chặt kiểm định, tăng theo dõi hồ sơ, kết nối dữ liệu với bệnh viện…; nhưng lỗ hổng đạo đức đáng sợ trên thì vá bằng cách nào?
Hy vọng những người chấp nhận đục xương mình để trục lợi bảo hiểm trong vụ án trên cũng phải nhận hình phạt thích đáng. Tuy bản thân họ chịu đau đứn, sức khỏe có thể ảnh hưởng lâu dài nhưng họ là đồng phạm lừa đảo và cố ý gây thương tích; dù là tự nguyện vẫn cần bị xử lý như tội phạm xâm phạm sức khỏe người khác. Phải như vậy mới ngăn được sự lan rộng kiểu tội phạm phi nhân tính này.
